Een organisatie moet goed, efficiënt en verantwoord worden geleid. Een goed governance-beleid draagt zorg voor de rechten van alle belanghebbenden en moet misstanden zien te vermijden. Het nauwkeurig inrichten en afstemmen van de bestuurlijke posities op elkaar is daarvoor essentieel. Waar is de directie / bestuur voor verantwoordelijk en bevoegd. Wat is de rol van de raad van commissarissen? Hoe wordt verantwoording afgelegd en aan wie? Corporate governance omvat ook de relaties met de belangrijkste belanghebbenden zoals de werknemers, eigenaren en de samenleving. Goed bestuur, transparantie en (publieke) verantwoording zijn aspecten van Governance. Wanneer het goed gaat met een onderneming, is dat dan het resultaat van bekwaamheid of heeft de onderneming gewoon geluk gehad? De bestuurder worstelt met vergelijkbare vragen. Is het beleid helder, zijn de checks and balances op orde, is de organisatie integer, is het risicomanagement op orde en is het toezicht goed en professioneel?
Vergaande beleidsbeslissingen en grote investeringenbesluiten vragen veelal om goedkeuring van de raad van commissarissen. De vraag is nu hoe en waaraan de raad dergelijke besluiten toetst. Is het hoofdzakelijk common sense en wordt nagegaan of de bestuurder geen rekenfouten heeft gemaakt en de gedachtegang logisch is, of wordt daadwerkelijk getoetst aan criteria die zijn geformuleerd op basis van vastgesteld en goedgekeurd beleid?
De veel toegepaste methodiek van een bepaald bedrag waaronder de bestuurder zelfstandig besluiten mag nemen, heeft weinig te maken met goed toezicht. Immers, de hoogte van het bedrag zegt niets over het risico dat daarmee gelopen wordt en evenmin over de vraag of een besluit binnen de beleidskaders past. Het komt ook nogal eens voor dat impliciet goedkeuring wordt verleend aan grote vervolginvesteringen.
Om het toezicht vorm te kunnen geven moet een RvC beschikken over een uitgewerkt extern en intern toezichtskader. Het toezichtskader bevat de regels die bij besturing en besluitvorming door het bestuur in acht moeten worden genomen en het toetsingskader is het stelsel van beleidsinhoudelijke toetsingsinstrumenten.
Vlug Adviseurs heeft opdrachten uitgevoerd en gepubliceerd op het gebied van governance. Onderzoek is uitgevoerd naar de kwaliteit van het bestuur en het gehouden toezicht, governancekaders zijn in overleg met besturen en raden van commissarissen ontwikkeld en lastige bestuurlijke verhoudingen zijn geanalyseerd, ontward en opnieuw ingericht.
Integriteit
De publicatie Tussen de regels en gedrag. Een handboek integriteitsbeleid voor woningcorporaties is een gezamenlijk initiatief van VTW (Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties) en Aedes vereniging van woningcorporaties. Paul Vlug en Koos Parie (ORKA-Advies) hebben een bijdrage geleverd aan deze uitgave: klik hier voor hoofdstuk 6 Toezicht en verantwoording.